Kwalitatieve zorg in laatste levensfase

Rustig en vredig de laatste levensfase ingaan. Dat is het streven bij palliatieve zorg. Met onze hospicezorg in Het Clarahofje en het Sint Jans Hospice de Casembroot zetten we nóg een stapje extra voor onze bewoners. Niet voor niets behaalden we in 2018 het kwaliteitskeurmerk PREZO Hospicezorg van Perspekt. Verpleegkundigen Heleen Haasnoot en Rinke van de Velde vertellen waarom de medewerkers in de hospices het verschil maken.

De warmte van thuis

Heleen: “Soms is het niet mogelijk om thuis, in een vertrouwde omgeving, te sterven. Een hospice is dan een huiselijk alternatief. In onze hospices in Goes en Middelburg is vierentwintig uur per dag professionele, verpleegkundige zorg beschikbaar. Als je dit combineert met een warme, huiselijke sfeer, creëer je een rustige plek om de laatste levensfase in te gaan.” In de hospices doen ze er alles aan om de warmte van thuis te bieden: “Onze cliënten noemen we ook geen cliënten, maar bewoners. Wij zijn als het ware bij hen thuis te gast. Ze bepalen zelf hun dagritme en hun naasten zijn de gehele dag welkom voor bezoek.” Rinke vult aan: “Bewoners mogen persoonlijke spullen meenemen om hun kamer vertrouwd te maken. Op die manier voelen zij zich echt thuis.”

Samenwerking met vrijwilligers

Bij de warmte van thuis hoort ook liefdevolle aandacht voor de bewoners. “Mede daarom zijn vrijwilligers zo belangrijk in hospices”, legt Rinke uit. Het Sint Jans Hospice de Casembroot werkt samen met vrijwilligers van De Manteling. “Zij zijn regelmatig de oren en ogen van de verpleegkundigen. Wanneer bewoners behoefte hebben aan een luisterend oor, kunnen de vrijwilligers er echt voor hen zijn. Dat is in de stervensfase zo belangrijk.” Ook hospice Het Clarahofje werkt intensief samen met vrijwilligers. Heleen: “Het Clarahofje was jarenlang gevestigd in Hansweert. In 2010 maakte het hospice een nieuwe start in Goes. Dit was mogelijk dankzij de samenwerking tussen Zorgstroom en vrijwilligersorganisatie Stichting Het Clarahofje. Samen bieden we de sfeervolle, comfortabele plek waar bewoners en hun naasten behoefte aan hebben.”

Kwalitatieve zorg én een warm thuis bieden; dát is waar het om draait in de laatste levensfase.

Bewoners en naasten centraal

Om de kwaliteit van het zorgverleningsproces nog verder te verbeteren, sloten de twee hospices zich aan bij de Associatie Hospicezorg Nederland (AHzN). Heleen: “Als lid van de AHzN konden we het kwaliteitskeurmerk PREZO Hospicezorg behalen. Bij hospices staan de bewoners en hun naasten centraal. Dat is ook een speerpunt van het kwaliteitskeurmerk. Hoe ervaren zij de zorg in het hospice? En welke behoeften hebben de naasten als het gaat om nazorg? Het keurmerk is meer gericht op het resultaat van de zorg en minder op het beschrijven van procedures en richtlijnen. Dit sluit naadloos aan op het werk dat wij doen en waar we voor staan.”

Aandacht voor spiritualiteit en nazorg

Om zich voor te bereiden op het kwaliteitsonderzoek, sloegen de zelfsturende teams van de hospices de handen ineen. Rinke: “We creëerden een werkgroep met verpleegkundigen en een stafmedewerker van Zorgstroom. Samen zetten we op een rij wat we nog moesten realiseren om aan te tonen dat onze hospices voldoen aan de eisen die het keurmerk stelt.” Volgens Heleen en Rinke was dit vooral een bevestiging dat ze het al goed deden. Heleen: “Eén van de pijlers was de aandacht voor spirituele zorg. Dat zit bij ons wel goed. We hebben een geestelijk verzorger in huis voor bewoners die daar behoefte aan hebben. Ook is er aandacht voor verschillende culturen, feestdagen en rituelen.” Daarnaast was de nazorg die we als hospices bieden een belangrijk onderdeel van de criteria van het keurmerk. “Ook dat hebben we goed op orde”, vertelt Rinke. “We organiseren twee keer per jaar een herdenkingsbijeenkomst voor bewoners die onlangs zijn overleden. Voor de naasten zijn deze momenten enorm waardevol. Na het overlijden van hun dierbare is het voor hen vaak geen afgesloten hoofdstuk. Logisch ook, na een periode van intensieve verzorging. Daarom zijn zij, ook na het overlijden van hun dierbare, altijd welkom.”

Kwaliteit bewaken

Na verschillende gesprekken met bewoners, naasten en medewerkers, zijn beide hospices bekroond met het kwaliteitskeurmerk PREZO Hospicezorg. Heleen: “Een mooie bevestiging van de goede waarderingen die we eerder onder andere ontvingen via Zorgkaart Nederland. Maar het behalen van dit keurmerk betekent natuurlijk niet dat het niet nóg beter kan.” Rinke vult aan: “Voor ons was het Utrecht Symptoom Dagboek een eyeopener in aanloop naar het onderzoek. Dit is een meetinstrument waarmee we de kwaliteit van onze zorg kunnen bewaken. Dit hielp ons om met een andere blik te kijken naar de klachten en wensen van een bewoner. Wanneer een bewoner pijn heeft, zijn we als verpleegkundigen vaak geneigd om dit met medicatie te behandelen. Maar vaak heeft die pijn een heel andere oorzaak. Een luisterend oor is daarom zo belangrijk. Zo ontdek je bijvoorbeeld dat iemand zijn partner mist of nog erg bezig is met zijn baan. Door te blijven evalueren, zijn we iedere dag weer bewust bezig met het verbeteren van onze zorg. Want kwalitatieve zorg én een warm thuis bieden; dát is waar het om draait in de laatste levensfase.”