Terugblikken op het eerste half jaar van de coronacrisis: ‘Een intensieve periode met veel mooie initiatieven’

Op 20 maart 2020 gingen alle verpleeghuizen in het land op slot na de uitbraak van het coronavirus. Gedurende de coronacrisis werkt het crisisbeleidsteam van Zorgstroom, onder andere bestaande uit het managementteam, leden van de Raad van Bestuur en medewerkers van P&O, Communicatie en Staf Zorg & Kwaliteit, continu samen. Ze zetten alles op alles om de richtlijnen van het RIVM op te volgen en medewerkers, cliënten en hun familieleden hierover goed te informeren. Een intensieve periode met veel moeilijke momenten, maar waarbij ook veel mooie initiatieven zijn ontstaan.

In actie tijdens de preventieve fase

Het crisisbeleidsteam staat tijdens iedere crisis paraat. Zo ook na de uitbraak van het coronavirus. Sharon Lukasse, communicatieadviseur bij Zorgstroom: “In dit geval ging het natuurlijk om een pandemie, waarbij de infectieziekte COVID-19 zich enorm snel verspreidde. Ondanks dat we het virus aan zagen komen, brak er een onzekere periode aan waarin we niet altijd goed wisten wat wijsheid was. Een crisis van deze omvang hadden we namelijk nog nooit meegemaakt. Voor iedereen binnen de organisatie was dit nieuw en spannend. We kwamen als crisisbeleidsteam in de preventieve fase al bij elkaar, toen het coronavirus om zich heen greep in Italië. We hielden de berichtgeving uit het buitenland nauwlettend in de gaten. Tegelijkertijd deden we een beroep op de alertheid van onze zorgmedewerkers en zorgden we voor voldoende handalcohol voor de thuiszorgteams en op de woonzorglocaties. Samen met onze infectiepreventiearts startten we met het opstellen van scenario’s en protocollen. Het was fijn dat we hier al in een vroeg stadium op waren voorbereid. Niet veel later was het coronavirus namelijk ook in Nederland een feit.”

Veilig werken

Ook over de bescherming van zorgmedewerkers werd al op tijd nagedacht. Hiervoor waren stafmedewerkers Jurjen van Ingen en Suzanne Toorop* verantwoordelijk. Jurjen: “We startten met het inventariseren van de voorraad van beschermingsmiddelen. Denk hierbij aan gecertificeerde mondneusmaskers, schorten en de juiste handschoenen. Ons uitgangspunt was dat we te allen tijde voldoende beschermingsmiddelen zouden hebben. Zo konden we garanderen dat iedereen veilig kon werken, in lijn met de richtlijnen van het RIVM.”

Luisterend oor

De richtlijnen van het RIVM riepen geregeld vragen op bij zorgmedewerkers, maar ook bij cliënten. Suzanne: “Voor de huishoudelijke hulp was het volgens de richtlijnen bijvoorbeeld niet noodzakelijk om een mondneusmasker te gebruiken, wanneer er anderhalve meter afstand gehouden kon worden. Maar sommige cliënten wilden alleen bezoek van onze huishoudelijke hulp ontvangen wanneer diegene wél een mondneusmasker droeg. Deze dilemma’s passeerden dagelijks de revue tijdens onze overleggen met het crisisbeleidsteam. Door de landelijke schaarste van mondneusmaskers moesten we ervoor waken dat we te snel door onze voorraad heen waren. Door de richtlijnen van het RIVM aan te houden, waren we voor een langere periode verzekerd van voldoende beschermingsmiddelen. Aan de andere kant begrijp je natuurlijk ook de zorgen van collega’s en hun cliënten. Een luisterend oor bieden, met iemand meedenken en uitleggen waarom je bepaalde beslissingen neemt, is dan heel belangrijk.”

Iedereen deed er alles aan om onze cliënten én zorgmedewerkers een hart onder de riem te steken. Zowel op de woonzorglocaties als in de thuiszorg. Dat is fantastisch om te zien.

Medewerkers houvast bieden

Om alle medewerkers continu op de hoogte te houden van de laatste updates, publiceerden de communicatieadviseurs iedere dag een update op het intranet van Zorgstroom. Jorine Heijboer startte in deze hectische periode als communicatieadviseur bij Zorgstroom. Jorine: “Een heftige, uitdagende start van mijn nieuwe baan. Zeker in het begin veranderde de situatie van dag tot dag. In die periode was het noodzakelijk om medewerkers dagelijks te informeren. De landelijke persconferenties en de richtlijnen vanuit het RIVM waren hierbij leidend. Hier pasten we de protocollen en de berichtgeving 24/7 continu op aan. Dit werd erg gewaardeerd door onze collega’s. Met zoveel dagelijks nieuws was het voor medewerkers fijn om alleen op de coronablog op het intranet te hoeven kijken voor informatie in relatie tot hun werkzaamheden. Dat gaf hen houvast. Dit bleek ook wel uit de statistieken: zo’n negentig procent van alle medewerkers volgden onze updates dagelijks. Voor ons een extra boost om alle berichtgeving duidelijk en zo snel mogelijk te communiceren.”

Hart onder de riem steken

De sluiting van de woonzorglocaties bracht ook veel externe communicatie met zich mee. Bewoners en hun familie werden continu geïnformeerd via brieven en de website van Zorgstroom. Jorine: “In het begin was er helaas helemaal geen bezoek mogelijk, waardoor bewoners hun geliefden voor een langere periode niet konden zien. Gelukkig ontstonden er veel mooie initiatieven. Om in contact te blijven, werden kletsplekken gerealiseerd en leerden vele bewoners hoe ze moesten beeldbellen. Daarnaast waren er kaartenacties, optredens en vele cadeautjes: iedereen deed er alles aan om onze cliënten én zorgmedewerkers een hart onder de riem te steken. Zowel op de woonzorglocaties als in de thuiszorg. De alternatieven zijn natuurlijk geen vervanging van persoonlijk bezoek, maar de saamhorigheid om iets te betekenen voor onze cliënten en medewerkers was fantastisch om te zien.”

Het was erg bijzonder om op deze manier met concullega’s samen te werken. Uiteindelijk hebben we allemaal hetzelfde doel: de verspreiding van het coronavirus zoveel mogelijk beperken.

Samenwerking met Zeeuwse zorgorganisaties

Naast de mooie initiatieven die ontstonden bij de woonzorglocaties, sloegen ook de Zeeuwse zorgorganisaties de handen ineen. Sharon: “Vanaf het begin werkten alle Zeeuwse zorgorganisaties intensief samen. Op bestuurlijk niveau vond er dagelijks overleg plaats over de protocollen en geldende maatregelen. Ook de woordvoering richting de pers werd centraal geregeld. Op een gegeven moment ontstond er zelfs een Corona Thuiszorgteam in samenwerking met WVO Zorg. Het was erg bijzonder om op deze manier met concullega’s samen te werken. Zo konden we ervaringen delen en hoefden we het wiel niet opnieuw uit te vinden. Uiteindelijk hebben we allemaal hetzelfde doel: de verspreiding van het coronavirus zoveel mogelijk beperken.”

Trots op onze organisatie

Het crisisbeleidsteam is trots op de samenwerking binnen de gehele organisatie. Jorine: “Werken in tijden van crisis vraagt om flexibiliteit van iedereen. Waar je ook werkt binnen Zorgstroom. Je werkt een lange tijd onder hoge druk, neemt moeilijke besluiten met elkaar en staat voor ethische dilemma’s. Het is dan heel fijn dat je op elkaar kunt rekenen. We zijn inmiddels wel wat afgeschaald ten opzichte van het begin van de coronacrisis, maar we blijven alert en komen nog steeds wekelijks bij elkaar.”

*Anja Westerterp is ook stafmedewerker bij Zorgstroom, maar ontbreekt in het verhaal.